Haastige spoed is zelden goed. Toch heb ik ook een andere perceptie, met dank aan de baan die ik al ruim drie decennia heb.
“Haast je als je tijd hebt, dan heb je tijd als je haast hebt” is er bij mij met de militaire paplepel ingegoten. Als afgeleide van dit vormingsaspect ben ik nooit te laat (“Never say never” schreef Charles Dickens), want op tijd is altijd tenminste vijf minuten vóór tijd. Ook dat is er van soldaat af aan ingeramd.
Toch is het, buiten mijn en veel andere vakgebieden om, misschien niet altijd even briljant om je te haasten – terwijl het op je werk op z’n minst irritatie oproept als je alles uitermate langzaam en veel te omslachtig zou doen.
Op een dag dat je niet werkt kan “Haast je langzaam” daarentegen een aardige geste zijn.
Vertragen is versnellen, zo’n waarheid als een koe; niet de haastmaker uithangen maar de vertrager zijn.
De maatschappij is al gestresst genoeg met een dagelijkse ratrace vol prestatiedruk en immense hectiek. Het is een survival of the fittest: jouw ultieme begaanbaarheid met je werk kan uiteindelijk voor een burn-out zorgen. Dat overkomt 1 op de 100 mensen. Vergelijk dit eens met de grenswaarde voor een griepepidemie (53 van de 100.000 inwoners, 0,00053%) dan is het aantal mensen bij wie de diagnose burn-out – of een vergelijkbare term, zoals het verwante klachtenbeeld ‘crisis/voorbijgaande stressreactie’ – wordt gesteld maar liefst ruim vijfduizend keer hoger.
Toch is er geen sprake van een burn-outepidemie – want burn-out is immers niet besmettelijk (in de medische zin). En het staat ook nog eens niet als diagnose in de DSM-5*.
Als je dit weet kun je, in de eerste plaats uit zelfbehoud en -liefde, de waardevolle suggestie bij jezelf laten indalen dat druk-druk-druk allesbehalve goed is. Rome is ook niet op één dag gebouwd.
Sterker nog: Rome deed er 870 jaar over om te bouwen. En toen had je ook wat.
Stug doorgaan loont dus, maar kort uitstel ten gunste van jezelf kan ook groot voordeel brengen. Haastige spoed is niet goed voor je rikketik en alleen maar slecht nieuws voor je stressniveau.
Succes komt niet vanzelf. Helemaal mee eens! Maar bedenk dat Rome een prachtstad is geworden.
*DSM-5
5e editie van het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, het wereldwijd gebruikte indelingssysteem voor psychiatrische aandoeningen.