De vraag die nu bij me voorligt naar aanleiding van een artikel van de Belgische theoloog en ethicus Patrick Nullens* is: hoe zinvol is leidinggeven?
Dit lijkt een rare vraag, vanuit het perspectief van zowel de leidinggevende als degene die leiding ontvangt. En, oh ja: ik heb niet veel met het christendom noch met andere geïnstitutionaliseerde geloven, maar ook ik heb om de zoveel tijd wel degelijk mot met God. Dat ervaar ik als goed. Soms is twijfel prima.
Sterker nog, in de woorden van Reve: “Het beroerde is, dat de twijfel zich veel beter laat verdedigen dan de een of andere visie.” Twijfel gaat samen met het geloof en geloven. Geloven is een vast vertrouwen in iemand, bijvoorbeeld in een buitengewoon, machtig en adorabel persoon.
Adorabel, yeah right.
Sterker nog: je bent ervan overtuigd dat die persoon niet alleen in je gedachten maar ook in werkelijkheid bestaat. Dat vind ik knap en tegelijkertijd twijfelachtig, misschien wel omdat ik me schaar onder de meer rationelere mensen onder ons.
Veel mensen stellen echter dagelijks veel vertrouwen in buitengewone, machtige en soms zelfs aanbeden collega’s. Die noemen we leidinggevenden. (Uiteraard overdrijf ik, en achter die overdrijving schuilt de werkelijkheid.) We geloven in hun competenties; we luisteren naar ze; we beginnen te bewegen als ze “dingen doen”.
De quote “Management is de dingen goed doen; leiderschap is de goede dingen doen” van de beroemde managementadviseur Peter Drucker roept bij Nullens onder andere de vraag op: wat zijn dan die ‘goede dingen’? Welke handelingen hebben zin en welke zijn zinloos?
In mijn optiek zijn de goede dingen wat leidinggeven betreft niet zo moeilijk uit te leggen maar soms best moeilijk uit te voeren. Zeker als je weet dat het geven van leiding draait om het inspireren en coachen van anderen op hun weg naar succes. Want wat bepaalt dan dat ze succes hebben?
Voor mij zinvolle handelingen als leidinggevende zijn onder meer: duidelijke en open communicatie; empathie; verantwoordelijkheid nemen voor je eigen acties én voor de prestaties van je team; flexibiliteit; het vermogen om zelfkritiek te leveren.
Zo’n leidinggevende zou ik willen zijn: in mijn optiek ben je dan behoorlijk succesvol en komen je leidinggevende capaciteiten optimaal tot zijn recht. Dat lijkt me zinvol voor leidinggevenden én voor wie leiding ontvangt. Ik geloof graag in zo’n leidinggevende.
Gelukkig ben ik niet de maat der dingen; elke leidinggevende heeft zijn eigen succesformules waar hij anderen in laat geloven. Maar met de beproefde methoden van anderen kan leidinggeven ineens minder zinvol lijken en zelfs ronduit moeilijker zijn dan je denkt.
*Zinvol leidinggeven: het meesterschap van de rechterhersenhelft in de wereld van economie en techniek van de Belgische theoloog en ethicus Patrick Nullens in Sophie – Tijdschrift voor christelijke filosofie (nummer 2024-1)